Witaj na Holimedica.pl
Fizjoterapia stomatologiczna.
“Towarzyszymy pacjentowi w powrocie do równowagi.”
Łukasz Kaczmarek, PT, CST-D Współwłaściciel HOLIMEDICA®
Fizjoterapia stomatologiczna zajmuję się odzyskiwaniem prawidłowego napięcia i funkcji struktur znajdujących się w obrębie głowy i szyi. Wspomaga leczenie stomatologów, ortodontów, protetyków i innych specjalistów z tej dziedziny.
Lekasz widząc liczne problemy w obrębie jamy ustnej, takie jak starcia powierzchni żujących lub pęknięcia zębów może skierować do odpowiednio przygotowanego fizjoterapeuty na tzw. diagnostykę funkcjonalną. Tym właśnie zajmujemy się w codziennej pracy.
Pacjentów kierowanych do nas możemy podzielić na kilka grup. Pacjenci, którzy zgłaszają:
- Dolegliwości bólowe w obrębie twarzoczaszki
- Staw skroniowo-żuchwowy. Dolegliwości bólowe i inne objawy(przeskakiwanie, ograniczenia otwarcia lub zamknięcia, asymetria toru żuchwy)
- Odczuwają napięcie mięśni okolicy stawu skroniowo-żuchwowego, lub napięcie w obrębie głowy i szyi
- Mają widoczne przeciążenia zębów i dziąseł o podłożu funkcjonalnym – wychwytywane najczęściej na wizytach u stomatologa/ortodonty lub innego specjalisty
- Mają zwiększoną wrażliwość w trakcie leczenia stomatologicznego, np: wygórowany odruch wymiotny, silne odczuwanie stresu przed i w trakcie zabiegów stomatologicznych
- Pacjenci przygotowywani do leczenia ortodontyczno-protetycznego
- Pacjenci z asymetriami twarzoczaszki – szczególnie dzieci, ale również dorośli
- Pacjenci po zabiegach chirurgicznych
Metody pracy z pacjentem, który sam zgłasza się do naszej praktyki lub jest skierowany od innego specjalisty muszą być dobrane indywidualnie. Bazując na szczegółowym wywiadzie i rzetelnym badaniu manualnym zespół (fizjoterapeuta+ współpracujący specjaliści ) ustalają plan leczenia.
Leczenie przede wszystkim musi być skuteczne dla pacjenta i musi przynosić obiektywną i rzeczywistą poprawę. Z tego powodu pracujemy w oparciu o obiektywne testy funkcjonalne.
1. BÓL W OBRĘBIE TWARZOCZASZKI
Często liczne objawy w obrębie twarzoczaszki nie mają jednoznacznej strukturalnej przyczyny. Wielu pacjentów, których leczymy przeszło wcześniej długą drogę szukając pomocy u innych specjalistów. Jeśli nie znaleziono strukturalnej przyczyny po badaniach diagnostycznych, rozpoczynamy z takim pacjentem proces terapeutyczny.
Pacjent ,który trafia do naszej kliniki bez wcześniejszej diagnostyki radiologicznej z bólem w obrębie twarzy, wymaga wcześniejszej odpowiedniej diagnostyki radiologicznej: CT, MRI, RTG, USG oraz wizyt u innych specjalistów w celu wykluczenia strukturalnych przyczyn swoich problemów (internista, stomatolog, neurolog, laryngolog, chirurg szczękowo-twarzowy).
PIERWSZA WIZYTA.
Fizjoterapeuta pracujący w naszej praktyce na pierwszej wizycie pracuje według wypracowanego przez nas w ciągu wielu lat protokołu.
Na pierwszej wizycie fizjoterapeuta stomatologiczny:
- Przeprowadza szczegółowy wywiad dotyczący wszystkich dolegliwości pacjenta oraz historii związanej z aktualnym problemem
- Zapoznaje się z badaniami obiektywnymi (radiologicznymi) – jeśli pacjent takie posiada
- Wykonuje dokumentację fotograficzną zwracając uwagę na ustawienie głowy względem szyi, postawę, napięcie mięśni, pracę stawu skroniowo-żuchwowego – czyli jak pacjent wykonuje wszystkie niezbędne ruchy żuchwy opierając się na testach obiektywnych
- Wykonuje badanie manualne nie tylko w obrębie samej twarzy czy szyi, w zależności od objawów, ich różnorodności i lokalizacji (badanie kręgosłupa, badanie napięcia tkanek miękkich itd.)
- Wykonuje podczas pierwszej wizyty próbne leczenie
- Zaleca wstępne ćwiczenia do domu.
Pracując z pacjentami mającymi dolegliwości bólowe w obrębie głowy i szyi patrzymy na pacjenta holistycznie/całościowo. Wiele czynników takich jak rodzaj wykonywanej pracy, wzorce reagowania na stres, czy przebyte urazy, operacje itp mogą mieć istotny wpływ na obecny problem pacjenta. Nie biorąc tych elementów pod uwagę może zdarzyć się, że ominiemy realną przyczynę problemu pacjenta.
2. STAW SKRONIOWO-ŻUCHWOWY
Staw skroniowo-żuchwowy (SSŻ) łączy żuchwę (dolną szczękę) z czaszką. Jest on szczególnym obszarem naszego zainteresowania zawodowego od wielu lat.
Wspomagając leczenie stawu skroniowo-żuchwowego wykorzystujemy w naszej pracy wiele technik ortopedycznej terapii manualnej. Mamy ogromne szczęście współpracować z prof. Mariano Rocabado, który niewątpliwie stał się naszym nauczycielem i Mentorem. Dwukrotnie byliśmy na jego kursie w Chile ale także uczestniczyliśmy w jego wszystkich kursach w Polsce(jesteśmy organizatorami jego kursów) i za granicą. To profesora wieloletnie badania wykazały jednoznaczne powiązania zębów ze SSŻ, SSŻ a odcinkiem szyjnym kręgosłupa a tym samym i postawą. Przez wiele lat szukaliśmy sami rozwiązań, zbierając wiedzę z różnych kursów, jednak spotkanie na naszej drodze prof. Mariano Rocabado usystematyzowało nasz sposób działania w terapii. Wciąż uczymy się jak współpracować z innymi specjalistami, aby prowadzone leczenie pacjenta z problemem stawu skroniowo-żuchwowego było jak najskuteczniejsze i przede wszystkim stabilne.
Współpracując z licznymi specjalistami opieramy nasz sposób współpracy na stałej komunikacji co służy pacjentowi.
Według nas ścisła współpraca jest niezbędna w kompleksowym leczeniu stawu skroniowo-żuchwowego.
3. PACJENT NAPIĘCIOWY – STAW SKRONIOWO-ŻUCHWOWY
Nadmierne napięcie mięśni okolicy stawu skroniowo-żuchwowego może mieć przyczynę w:
- Problemach okluzyjnych (zgryzie)
- Nieprawidłowej pozycji oraz funkcji języka
- Asymetrycznym ustawieniu głowy względem odcinka szyjnego kręgosłupa
- Nierównowadze w układzie wegetatywnym (autonomicznym) związanej z wzorcami reakcji na stres
Badanie palpacyjne, manualne pokazuje napięcie układu stomatognatycznego oraz jego okolic – szyja, barki. Dokładny wywiad wskazuje na inne dolegliwości u pacjenta lub ich brak. Dodatkowo badanie zawiera palpacyjne badanie dna jamy ustnej, pionizację języka.
U pacjenta badamy napięcie tkanek – mięśni, powięzi, ruchomość górnego odcinka szyjnego kręgosłupa, napięcie języka, a także rozpoznajemy jakie okolice ciała reagują nadmiernie na stres. Dzięki tym wszystkim elementom możemy zdecydować, czy sama praca fizjoterapeutyczna będzie wystarczająca, czy potrzebujemy połączyć naszą pracę z szynoterapią wykonywaną przez stomatologa/ortodontę lub czy musimy włączyć do zespołu pracę logopedy/mioterapeuty.
Na podstawie tych wszystkich elementów stawiamy hipotezę problemów u pacjenta i planujemy leczenie biorąc wszystkie czynniki istotne . Najważniejsze jest znalezienie przyczyny, a nie zaleczanie objawów. Napięcie tkanek to objaw. Naszą rolą jest sprawdzenie, gdzie leży przyczyna. Wtedy leczenie jest skuteczne i daje stabilne efekty.
4. PRZECIĄŻENIA NA ZĘBACH, STARCIA
Pacjent z widocznymi przeciążeniami na zębach z naszego punktu widzenia jest pacjentem napięciowym. W wywiadzie sprawdzamy, czy pacjent ma jakiekolwiek parafunkcje (obgryzanie paznokci, zgrzytanie, częste żucie gumy, zaciskanie zębów).
Badanie podmiotowe obejmuje również badanie pod kątem asymetrii ustawienia głowy, badanie palpacyjne, a także pozycja spoczynkowa języka! Nieprawidłowa funkcja języka może być również jedną z przyczyn przeciążeń na zębach. Badanie tkanek miękkich dostarcza informacji, czy cały układ stomatognatyczny jest przeciążony, w tym również zęby.
5. PACJENT Z NADWRAŻLIWOŚCIĄ .
Pacjent z nadwrażliwością w obrębie jamy ustnej, z wygórowanym odruchem wymiotnym, silnym odczuwaniem stresu może być prowadzony terapeutycznie w dwojaki sposób. Wygórowany odruch wymiotny może oznaczać napięcie w obrębie jamy ustnej i układu stomatognatycznego. Jednym z powodów jest nadmierne napięcie całego układu autonomicznego oraz sposobu reagowania danego pacjenta na stres.
Nadmierne napięcie w obrębie jamy ustnej równie dobrze może być połączone przyczynowo-skutkowo z nieprawidłową funkcją języka .
6. PACJENT W PRZYGOTOWANIU ORTODONTYCZNYM / PROTETYCZNYM
Pacjent w przygotowaniu ortodontycznym trafia do naszej kliniki w celu wykluczenia znaczących asymetrii w ustawieniu głowy, zbyt dużego napięcia w układzie stomatognatycznym, z problemami w stawach skroniowo- żuchwowych. Powinien swobodnie oddawać żuchwę.
Jednym z celów terapeutycznych w naszym systemie jest usamodzielnianie pacjentów oraz ich angaż w proces terapeutyczny. Świadomy i zaangażowany pacjent dużo lepiej się leczy.
7. PACJENT Z ASYMETRIĄ TWARZOCZASZKI (DOROŚLI/DZIECI )
Do naszej praktyki coraz częściej trafiają mali kilkutygodniowi pacjenci z asymetriami czaszki, czy asymetrią ustawienia głowy. Im szybciej rodzice/pediatra zauważy taką asymetrię tym lepiej dla pacjenta. Małe dzieci są bardziej plastyczne, rozwijają się dzięki uwzględnieniu terapii manualnej bardziej prawidłowo z mniejszymi kompensacjami. Praca z asymetrią głowy nie jest skorelowana jedynie z estetyką/ symetrią twarzy, ale przede wszystkim z funkcją i symetrią pracy różnych elementów czaszki pacjenta.